Vetten werden lange tijd gezien als de grote boosdoener voor onze gezondheid en juist daardoor zijn we meer koolhydraten gaan eten. Maar we leren steeds meer over vet en de oude opvattingen zijn aan het verschuiven. De overtuiging dat verzadigd vet zoals roomboter ongezond is en onverzadigde vetten zoals margarine en bakboters gezond, is achterhaald. Zeker niet alle vetten zijn gezond, het is dus belangrijk om te weten wat je wel en niet moet kiezen.
Vetten
Je hebt verzadigd vet en onverzadigde vet. En van het onverzadigd vet heb je twee soorten, de meervoudig en enkelvoudig onverzadigde vet. Het zijn plantaardige producten die onverzadigde vet bevatten. Met uitzondering van kokosvet, palmvet en cacaoboter. Het zijn dierlijke producten die verzadigd vet bevatten. Met uitzondering van vette vis.
De verzadigde vetten slaan we op in ons lichaam en gebruiken we met name als brandstof.
Transvetten of transvetzuren zijn ook onverzadigde vetten. Transvetten zijn als enige van de onverzadigde vetzuren juist ongezonde vetten. Dit komt door de scheikundige structuur. Ons lichaam kan dit type vet veel moeilijker verwerken. Transvetten komen van nature voor in bepaalde dierlijke producten en je komt ze vaak in industrieel geproduceerde vorm tegen.
Een handig ezelsbruggetje: Bij Verhitten: Verzadigd vet gebruiken, zoals roomboter, ghee of kokosolie. Voor koude toepassingen gebruik je onverzadigd vet zoals: olijfolie extra vierge, walnootolie, lijnzaadolie, hennepolie, of evt. zonnebloemolie
De bekendste onverzadigde vetten zijn de omega-3 en omega-6 vetten. De omega 3 vetten verlagen ontstekingen en bevorderen de vetverbranding! Ze zijn dus heel goed voor ons lichaam en ook voor de triglyceridenwaarden in het bloed. En dit is weer belangrijk voor een goed cholesterolniveau.
Een goede verhouding van omega 6 tot omega 3 zou maximaal 3 : 1 moeten zijn. Maar er wordt tegenwoordig zoveel omega 6 aan voedingsproducten toegevoegd waardoor bij de meeste mensen de verhouding nu 30 : 1 is.
Dat zorgt juist voor éxtra ontsteking in plaats van dat het ontstekingsremmend werkt. Dat wil je natuurlijk niet. Daarom is het zo belangrijk om meer omega 3 en minder omega 6 vetten te eten. Want de basis van veel welvaartsziektes (diabetes type 2, metabool syndroom, hart- en vaatziekten, obesitas etc.) is te vinden in een te hoog niveau van ‘laaggradige ontstekingen’.
Omega 3 vetten zitten in algen (spirulina, chlorella) en daardoor ook in vis en schaal- en schelpdieren. Met name in vette vis: zalm, forel, haring, heilbot, makreel, ansjovis, sardines. Verder zit het ook in avocado, boerenkool, spinazie, soja, noten en zaden, met name lijnzaad en raapzaad.
De verbranding van vetten in je lichaam verloopt anders dan die van suiker. Suiker kunnen we snel verbranden. Vetten verbranden we langzamer.
Aan suikers heb je ongeveer 2.000 calorieën op voorraad, terwijl je van vetten wel 100.000 calorieën op de ‘plank’ hebt liggen. We kunnen maar een beperkte hoeveelheid suiker in ons lichaam opslaan. Dit doen we in de lever en in de spieren. Wees je er van bewust dat het teveel dat je binnenkrijgt aan suikers, in je lichaam wordt omgezet en opgeslagen als vet! Naast het teveel aan suiker dat je opslaat als vet, zijn er ook nog andere factoren die ervoor zorgen dat je veel vet opslaat, o.a. stress:
Wij hebben dus meestal meer dan voldoende vetreserve! Het verbranden van vet is wat moeilijker voor je lichaam dan dat van suiker. Daardoor grijpt je lichaam sneller naar suiker.
Het grootste gedeelte van het lichaam kan vet (vetzuren) direct gebruiken als bron van energie. Maar, je hersenen kunnen dit niet, omdat vetzuren de bloed-hersenbarrière niet kunnen passeren. Maar ons lichaam is heel slim: als er geen suiker meer beschikbaar is, dan kunnen we vrije vetzuren omzetten in ketonen die wél de bloed-hersenbarrière door kunnen. Ons lichaam is dan in ketose. Ketonen zijn hele goede brandstoffen voor de hersenen!
Vetverbranding en het in ketose zijn is dus positief voor je lichaam. Je voelt dit ook, je voelt je fit. En wist je dat je de vetverbranding zelf kunt activeren? Je komt pas in ketose als de suiker voorraad is opgebruikt. In de tabel zien we een aantal tips om de vetverbranding te verbeteren.
Koolhydraten
Koolhydraten zijn de suikers, zetmeel en vezels uit plantaardige producten. Alle voeding waar suiker in zit, zorgt ervoor dat het glucose gehalte in je bloed stijgt. Suiker en geraffineerde koolhydraten zoals pasta, laten de bloedsuikerspiegel sneller stijgen dan ongeraffineerde koolhydraten zoals groenten. We willen zoveel mogelijk langzame, of complexe koolhydraten eten. Dus groenten, volkoren granen, peulvruchten en fruit.
Realiseer je dat frisdranken, snoep, koek en snacks bol staan van de suiker. Kijk maar eens naar het plaatje hoeveel suikerklontjes er in de volgende drankjes zit. Je gaat je echt beter voelen als je dit laat staan.
